ความ Sensitive ของมนุษย์เกิดขึ้นได้ในหลายปัจจัย การเปลี่ยนแปลงก็อาจจะเป็นหนึ่งในสาเหตุ มาทำความเข้าใจความอ่อนไหวของมนุษย์กันเลยดีกว่า
บุคลิกภาพแบบละเอียดอ่อนสูง คืออะไร
ในปี ค.ศ. 1997 คู่สามีภรรยานักวิจัยชาวอเมริกัน ดร. อาเธอร์ แอรอน และดร. เอเลน แอรอน ได้ทำการสัมภาษณ์เชิงคุณภาพกับกลุ่มตัวอย่างจำนวน 39 คน และทำการวิจัยเชิงปริมาณในกลุ่มตัวอย่าง 900 คน โดยได้พบว่า หัวใจของบุคลิกภาพแบบละเอียดอ่อนสูง หรือ HSP คือ ความลึกในการประมวลผลข้อมูล (depth of processing) นั่นคือ บุคคลที่เป็น HSP จะมีความสามารถในการคิดซ้ำๆวนๆหรือประมวลผลสิ่งเร้าที่เข้ามากระทบกับผัสต่าง ๆ ได้ละเอียดมากกว่าปกติ ทำให้ HSP มีแนวโน้มที่จะมีความคิดสร้างสรรค์สูง คิดลึกซึ้ง มีประสาทรับสัมผัสที่เร็วกว่าปกติ และรับรู้เข้าใจอารมณ์ของผู้อื่นได้ดีเป็นพิเศษนอกจากความลึกในการประมวลผลข้อมูลแล้ว ดร. เอเลน แอรอนยังได้ระบุองค์ประกอบที่เป็นลักษณะสำคัญอื่น ๆ ของบุคคลที่เป็น HSP ไว้อีก สามอย่าง ได้แก่
- เหนื่อยล้าง่ายจากสิ่งที่เข้ามากระตุ้น (Easily Overstimulated) : HSP มักเกิดความเครียดได้ง่ายจากเสียง สภาพแวดล้อมที่วุ่นวาย กำหนดส่งงาน บุคคลที่เป็น HSP อาจจะปฏิเสธคำชวนที่ต้องออกไปสถานที่ๆมีคนเยอะๆ เพราะพวกเขาต้องการเวลาพักผ่อนมากกว่าปกติ (HSP บางกลุ่มอาจจะชอบแสวงหาความตื่นเต้นและชอบการเข้าสังคม แต่หลังจากที่ผ่านกิจกรรมแล้วพวกเขาต้องการเวลาในการพักผ่อนนานกว่าปกติเช่นกัน)
- การตอบสนองทางอารมณ์ที่ไว (Emotional Reactivity) หรือเห็นอกเห็นใจผู้อื่น (Empathy) สิ่งที่บุคคลทั่วไปสังเกตได้ง่ายในบุคคลที่เป็น HSP คือ พวกเขามักจะมีอารมณ์ต่อสิ่งต่าง ๆ อย่างดุเดือด (ทั้งทางบวกและทางลบ) และเห็นอกเห็นใจผู้อื่นได้ง่าย
- รู้สึกไวต่อสิ่งเร้าแม้เพียงเล็กน้อย (Sensitivity to Subtle Stimuli) บุคคลที่เป็น HSP จะได้ยิน ได้กลิ่น รับรสและรับความรู้สึกทางกายได้ไวกว่าคนส่วนใหญ่ แม้จะเป็นความเปลี่ยนแปลงเพียงเล็กน้อยที่คนทั่วไปแทบไม่รู้สึก เช่น กลิ่นอับของผ้า หรือรสชาติของอาหารที่เปลี่ยนไปจากเดิม
11 ข้อที่จะบอกว่า คุณเป็นคนที่ Sensitive หรือไม่
1. ชอบทำกิจกรรม หรือ ออกกำลังกายคนเดียว
- คนที่เป็นคนเซนซิทีฟ มักจะหลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมเป็นกลุ่มหรือการเข้าสังคม
2. จะใช้เวลาในการตัดสินใจมากกว่าคนอื่น
- คนเซนซิทีพมักจะเป็นคนคิดรอบคอบ และลึกซึ้งกว่าคนอื่น ซึ้งจะใช้เวลาในการตัดสินใจมากกว่าผู้อื่น
3. เมื่อตัดสินใจอะไรผิดพลาด จะรู้สึกไม่พอใจอย่างมาก
- เมื่อคิดแล้วตัดสินใจผิดพลาด จะคิดว่าตัวเองผิดตลอด ย้ำคิดย้ำทำเสมอ
4. ใส่ใจรายละเอียดเก็บเล็กเก็บน้อย
- คนเซนซิทีฟจะใส่ใจรายละเอียดมากกว่าผู้อื่น อะไรเล็กๆน้อยๆมักจะเก็บมาคิดเสมอและคิดตลอดเวลาด้วย
5. ส่วนมากเป็นคนเก็บตัว
- แต่ร้อยละ 30 % พบว่าเป็นคนชอบเปิดเผย
6. คนเซนซิทีฟมักจะมีผลงานที่ดีเลิศกว่าคนอื่น ไม่ชอบและเบื่อการทำงานกับคนอื่น
- คนเซนซิทีฟ มักจะคิด ลึก หลายขั้นตอนและล้ำกว่าคนอื่นๆเสมอมักจะคิดนำไปกว่าคนอื่นแล้วเป็นธรรมดาที่มักจะเบื่อการทำงานเป็นทีมเพราะคนรอบข้างมักจะตามไม่ค่อยทัน
7. ร้องไห้ง่าย
- เมื่อต้องเจอกับอารมณ์อ่อนไหว หรือความรู้สึกที่ยากที่จะอดทน ก็จะแสดงออกโดยการร้องไห้ ถือเป็นการปลดปล่อยอารมณ์ความรู้สึกออกมา เป็นทางออกของคนเซนซิทีฟอีกอย่างหนึ่ง
8. มีมารยาทมาก
- คนเซนซิทีฟ จะให้เกียรติ กับคนอื่นๆอยู่เสมอ เขามักจะคิดเสมอ ว่าไม่อยากให้คนอื่นรู้สึกไม่ดีกับตัวเขา เขาจะคิดแทนคนอื่นเสมอ รู้ผิดชอบชั่วดี และมีมารยาทกับคนที่เจอ
9. ต้องการโลกและพื้นที่ส่วนตัว
- ต้องการพื้นที่ทำงานที่เป็นปิดกั้นเป็นสัดส่วน ให้มีพื้นที่เป็นของตัวเอง ไม่ชอบพื้นที่กว้าง ไม่อยากให้ใครเข้ามาวุ่นวาย
10. มีปฏิกิริยาไวต่ออารมณ์ความรู้สึก
- มีความไวต่อความรู้สึกสูงมาก ถ้าใครพูดหรือทำให้รู้สึกไม่ดีหรือไม่โอเคกับตัวเอง ก็จะ รู้สึกไม่ดีแล้ว เก็บไปคิดหมกหมุ่นไปทั้งวัน
11. ชอบอยู่คนเดียวหรือไปไหนคนเดียว
- บางครั้งคนเซนซิทีฟ เผลอคิดว่าการใช้ชีวิตหรือไปไหนคนเดียวโดยไม่พึ่งพาผู้อื่น เพราะเกรงใจอาจจะสบายใจกว่า
อะไรคือสาเหตุที่ทำให้เป็น Highly Sensitive Person (HSP)
สาเหตุของการเป็น HSP อีกอย่างนั้นมาจากสาเหตุทางพันธุกรรม บางคนเกิดมาพร้อมกับความอ่อนไหว โดย Aron กล่าวว่า “ระบบประสาทในสมองของอ่อนไหวง่ายเป็นพิเศษกับคนไม่ได้อ่อนไหวง่ายมีความแตกต่างกัน” นอกจากนั้น Jerome Kagan นักจิตวิทยาประจำมหาวิทยาลัยฮาร์เวิร์ดพบจากผลสำรวจว่า คนอ่อนไหวง่ายเป็นพิเศษไวต่อสิ่งเร้านั้นอาจจะเป็นมาตั้งแต่ช่วงวัยเด็ก เด็กทารกที่คนอ่อนไหวง่ายเป็นพิเศษจะแสดงปฏิกิริยาตอบสนองต่อสิ่งเร้า เช่น ร้องไห้ตัวแอ่นในลักษณะพยายามหนี เนื่องจากสารสื่อประสาท เช่น Noradrenaline หลั่งออกมามาก รวมถึงฮอร์โมนความเครียด (cortisol) ซึ่งจะหลั่งออกมาในเวลาที่ระแวดระวังมีการหลั่งมากกว่าเด็กคนอื่น ๆ เมื่อถูกความเครียดระดับเดียวกันรุมเร้า ทั้งนี้ ประสบการณ์ในวัยเด็กมีผลต่อการแสดงออกของพันธุกรรมที่เกี่ยวข้องกับความอ่อนไหว (epigenetic effect) คนที่เป็น HSP จึงเป็นคนที่มีประสาทการรับรู้ที่ไม่ได้อ่อนไหวแค่กับเฉพาะบางสิ่ง แต่เป็นการอ่อนไหวต่อทั้งสิ่งที่น่าพึงพอใจและความทุกข์ความเจ็บปวด
สรุป
การเติบโตมาของมนุษย์แต่ละคนเกิดมาไม่เหมือนกัน บางคนมีแรงต้านทานสูงแต่กับบางคนนั้นก็อาจจะยังรับมือไม่ได้ ฉะนั้นการปรับตัวให้เข้ากับความเป็นอยู่ในยุคปัจจุบันจึงมีความสัมคัญต่อการดำเนินชีวิต ความอ่อนไหวเกิดขึ้นได้ทุกเมื่อ การรับมือนั้นจึงสำคัญ การปรับตัวเข้ากับสิ่งใหม่ๆอยากจะเป็นเรื่องที่ยาก แต่เราสามารถทำมันได้
ผู้ประกอบการท่านใด ต้องการเดินบนเส้นทางธุรกิจออนไลน์ ปรึกษา Exvention ได้เลยครับ นอกจากนี้เรายัง รับทำเว็บไซต์ อีกด้วยท่านใดสนใจติดต่อเราได้เลยครับ
Reference :
ทำความรู้จักคนที่มีบุคลิกภาพแบบละเอียดอ่อนสูง และความจำเป็นต่อวิวัฒนาการมนุษย์
11 ข้อที่จะบอกว่า คุณเป็นคนที่มีความอ่อนไหว หรือไม่ เช็คกันไว้ได้เลย
เราผิดหรือเปล่าที่เป็น คนที่อ่อนไหว ? วิธีตรวจสอบว่าเราเป็นคนจิตใจอ่อนไหวหรือป่าว
คิดมาก อ่อนไหวง่าย ไวต่อความรู้สึก คุณอาจเป็น HSP